بر اساس اخبار منتشر شده از سوی تحریک طالبان پاکستان(تی تی پی) و تایید آن توسط برخی منابع معتبر،بخش "چترال" در نزدیکی مرز پاکستان و افغانستان به تصرف این گروه در آمده و ده ها تن از نظامیان پاکستانی هم به اسارت گرفته شده اند.ادعای تصرف چترال در زمانی مطرح می شود که در روزهای اخیر درگیرها میان ارتش و تی تی پی هم به شدت افزایش یافته و هر دو طرف مدعی وارد کردن تلفات سنگینی به یکدیگر شده اند.
در چنین شرایطی اوج گیری تنشها میان ارتش پاکستان و تی تی پی می تواند پیامدهایی را برای پاکستان و منطقه به همراه داشته باشد؛
۱)تزلزل موقعیت طالبان در افغانستان؛تردیدی نیست که میان روی کار آمدن حکومت طالبان در افغانستان و افزایش تحرکات تی تی پی در داخل پاکستان ارتباط مستقیم و غیر قابل انکاری وجود دارد.آمارها و اطلاعات متعددی که از سوی منابع مختلف در داخل و خارج از پاکستان منتشر شده اند ،کاملا بر این موضوع صحه می گذارند.در عین حال برخی مقامات نظامی پاکستان هم مستقیما طالبان و بویژه شبکه حقانی را به همکاری با تی تی پی و دست داشتن در ناآرامی ها در ایالت خیبرپختونخواه متهم کرده اند.اگر درگیرهای اخیر مرزی میان پاکستان و افغانستان را هم به این موارد اضافه کنیم کاملا روشن می شود که اوضاع روابط اسلام آباد و طالبان به چه وضعیت بحرانی رسیده است.ملاقات غافلگیر کننده مقامات پاکستانی با احمد مسعود در مسکو و تاکید های مکرر اخیر مقامات طالبان در محکومیت تداوم بحثها در مورد تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان ،می تواند نشانه هایی از چرخش نسبی مواضع پاکستان در قبال حکومت طالبان و یا حداقل تصمیم این کشور برای اعمال فشار بیشتر بر آنها تلقی شود.
۲)ضعف ارتش پاکستان؛افزایش تحرکات تی تی پی و رقم بالای تلفات نظامیان پاکستانی بیش از همه می تواند گواهی بر ناکامی ارتش در مهار این بحران باشد.شاید دلیل اصلی این ناکامی را هم باید در عدم انسجام درونی ارتش و اختلافات آشکار و نهان میان فرماندهان و حتی سطوح پائین تر نظامی،ارزیابی کرد.در بعد داخلی هنوز میان نظامیان اجماعی برای چگونگی برخورد با تحولات سیاسی کشور و بخصوص مسئله چگونگی تقابل با خان و طرفدارانش،بوجود نیامده است.برکناری ژنرال سلمان غنی فرمانده ارتش لاهور که از تقابل با حامیان خان و غارتگران منزل شخصی اش سرباز زده بود،تنها یکی از نشانه های این اختلافات عمیق است.از سوی دیگر به نظر می رسد که در سطوح مختلف ارتش در مورد چگونگی مواجهه با تی تی پی و همچنین نحوه تعامل با طالبان افغانستان هم اشتراک نظر زیادی وجود ندارد.نقش و جایگاه مستحکم پشتونها در ارتش و به طور خاص در سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) در این زمینه بسیار تاثیر گذار نشان می دهد.
۳)تی تی پی،تهدید یا فرصت برای ارتش؟شاید خیلی جالب به نظر برسد اگر بگوئیم که تی تی پی و افزایش تحرکات آن،به همان اندازه که برای ارتش تهدید محسوب می شود ،در شرایط فعلی می تواند برای آن فرصت نیز ایجاد کند.پاکستان در این روزها اوضاع سیاسی آشفته ایی را سپری می کند و به رغم این که با انحلال پارلمان و تشکیل دولت موقت ،خود را برای برگزاری انتخابات سراسری مجلس مهیا می سازد؛اما بسیاری بر این باور هستند که اوضاع کشور به هیچ وجه برای برگزاری انتخابات مهیا نبوده و باید آن را به تعویق انداخت. سوابق تاریخی نشان می دهد در موقعیت های سیاسی مشابه ، به طور معمول ارتش به تصمیم گیرنده اصلی در نظام سیاسی پاکستان تبدیل می شود؛همان نکته ایی که از صحبت های اخیر ژنرال عاصم منیر در مورد تعهد ارتش به سرمایه گذاران و وام دهندگان خارجی می توان درک کرد.حال در چنین بستری، تداوم نا امنی ها و افزایش تحرکات نظامی تی تی پی فرصتی مناسبی را برای ارتش فراهم می کند تا در راستای تامین امنیت،از یکسو به شکافها و اختلافات درونی خود سرو سامان داده و فرآیند یکدست سازی ارتش را پیگیری کند و از سوی دیگر با تعویق طولانی تر در زمان برگزاری انتخابات سراسری، مهار قدرت سیاسی در کشور را بیش از پیش در اختیار گرفته و امور را در جهت مطلوب خود به پیش ببرد.
نظر شما